De 4 verschillende fasen van een relatie

Niet alleen als individu maak je meerdere ontwikkelingsfasen mee in het leven, ook je liefdesrelatie kent redelijk vaste periodes waarin de relatie naar een hoger plan wordt getild. Maar wie de bijbehorende ontwikkelingstaken over het hoofd ziet, stagneert ook in de persoonlijke ontwikkeling…lees meer    

DE 1^e FASE IS DE VERLIEFDHEIDSFASE

Heerlijk, die start van een nieuwe liefdesrelatie. Alles aan de ander is nieuw, alles mag nog ontdekt worden, alles houdt een belofte in. De belofte van levenslange gelukzaligheid wat wordt opgejut door het stofje dopamine in ons brein. Je voelt je bijna euforisch. Je bent graag bij de ander en vindt diegene geweldig. Die ander vindt jóu geweldig, wat een gigantische opzweper voor je zelfvertrouwen is dat. Ineens lijkt de wereld veel leuker, je durft meer, je kunt meer. Je voelt dat je lééft.

In een prille relatie is er over en weer veel interesse en op allerlei gebied ontdekken geliefden alle ins en outs van elkaar. Zoals die grappige gewoontes en taalgebruik wat bij deze partner hoort en hem of haar juist zo speciaal maken. Het nieuwe lijf waarvan elk plekje nog ontdekt mag worden. De aanmaak van het knuffelhormoon oxytocine viert hoogtij.

Volgens deskundigen duurt deze beginperiode gemiddeld zo’n anderhalf jaar. Een tijd waarin  we de ander wat rooskleuriger zien dan hij of zij daadwerkelijk is. De wat minder leuke eigenschappen zien we juist als grappig, speciaal of mysterieus. Ze geven weinig aanleiding tot conflicten en dat is goed voor het veilig stellen van de onderlinge harmonie. Wetenschappelijk wordt verliefdheid namelijk gezien als een belangrijk aspect om twee mensen aan elkaar te laten hechten. Daarmee wordt de kans op voortplanting zoveel mogelijk gegarandeerd. Elkaar door een roze bril bekijken dient dus wel degelijk een dieper liggend doel.

Toch is verliefdheid geen zekerheid voor een langdurige relatie. Het zorgt er immers voor dat de werkelijkheid wat wordt verdoezeld. Wanneer na zo’n anderhalf jaar de verliefdheidsstofjes minder worden aangemaakt, blijkt daarmee ook de roze bril af te glijden. Dat luidt de start van de volgende fase in, namelijk die van een balans vinden tussen samen en apart. Of dit lukt hangt af van hoe realistisch mensen zijn als het gaat om hun beeld over relaties. De onderlinge verschillen die nu meer duidelijk worden kunnen dan ook te groot blijken waardoor de prille relatie sneuvelt.      

DE 2^e FASE IS DE ‘SAMEN EN APART’ FASE

Wanneer de hechting tot stand is gekomen wordt het in het brein weer wat rustiger. De aanmaak van de gelukshormonen die zo kenmerkend is voor de 1^e fase, neemt af. Dat zorgt ervoor dat ieder meer met de voetjes op de aarde terugkomt. Dat betekent niet dat we nooit meer verliefde gevoelens voor onze partner zullen hebben. Maar de realiteit van alle dag vraagt weer meer onze aandacht en we hervinden onze eigen identiteit. Met het van de neus glijden van de roze bril worden nu ook de onderlinge verschillen duidelijker zichtbaar. Wat eerder leuk, grappig of apart aan de ander was, kan nu juist gaan irriteren. Daarmee komt de prille relatie onder druk te staan en kunnen er conflicten ontstaan. Dat is heel normaal. Deze fase heeft als uitdaging, dat er een evenwicht gezocht en bereikt wordt tussen alles wat samen inhoudt en toch ook jezelf weten te blijven, je zelfstandigheid behouden. Daarvoor is het nodig dat partners leren constructief om te gaan met de verschillen die er tussen hen bestaan. Gaat het er stroef aan toe, dan kan de vraag opborrelen of iemand deze partner als de toekomstige vader of moeder van zijn of haar kroost ziet zitten. De uitdaging zit hierin, dat partners niet alleen naar elkaar wijzen als oorzaak van het conflict, maar ook leren zelfreflectie toe te passen: ‘wat is mijn aandeel in dit meningsverschil en wat kan ik doen om deze periode een kans te geven?’   

DE 3^e FASE IS DE FASE VAN HET LEREN SAMENWERKEN

Wanneer liefdespartners de eerste twee fasen goed hebben weten te doorstaan en de onderlinge verschillen geen al te grote hobbels zijn gebleken, ontstaat er meer een solide, veilige basis. De aandacht komt nu meer op de nabije toekomst te liggen. Een nabije toekomst van ‘samen en individueel’. Bijvoorbeeld door te focussen op vragen als: hoe ziet mijn loopbaan eruit, wil ik toch nog een studie volgen, willen we een gezin stichten, willen we een huis kopen of toch nog huren? En waar dan? Vooral elkaar op de hoogte houden, elkaar blijven steunen en in elkaar blijven geloven, hoeveel energie dat soms ook kost, verstevigt de relatie in deze fase.  

Waar koppels in de 1^e en (weliswaar al wat minder) in de 2^e fase op elkaar afgestemd waren, ligt in de 3^e fase vanzelfsprekendheid op de loer. Partners zijn meer aan elkaar gewend geraakt, kenner elkaar beter. Alles is gewoner geworden en ieder kent min of meer zijn eigen rol in de relatie, die nu al enkele jaren duurt. Het is belangrijk om naast de gezamenlijke invulling van de relatie en het eventuele gezin, ook tijd te besteden aan een eigen leven in de vorm van hobby’s en vrienden.

Complimentjes en andere vormen van positieve uitingen van elkaars aanwezigheid worden in deze fase vaak minder. Het is heel belangrijk om elkaar over en weer te blijven ‘zien’. Blijf daarom interesse in elkaar tonen, uit je wensen en je verlangens met betrekking tot je eigen ontwikkeling en ook met betrekking tot de relatie. Stem op elkaar af door zaken te overleggen: wat wil jij, wat wil ik. Elkaar iets gunnen kan hierbij van positieve waarde zijn. Echt open staan om te luisteren naar elkaar blijkt meestal een behoorlijke uitdaging, maar noodzakelijk om niet uit elkaar te groeien.     

DE 4^e FASE IS DE FASE VAN STABILISATIE

De relatie komt in een wat rustiger vaarwater. Er ontstaat meer tevredenheid in de relatie. Partners die elkaar accepteren zoals ze zijn zullen ook flexibeler met veranderingen omgaan.

Omdat in een eerdere fase de aandacht meer heeft gelegen op de start van een carrière of het stichten van een gezin, kan er in de 4^e fase juist ondergeschoven problematiek en ontevredenheid naar boven komen. Juist omdat iemand weet dat de ander is wie hij/zij is en dit niet te veranderen valt, kan ervoor zorgen dat de relatie op een kritiek punt komt. Op dit punt kan een partner constateren dat hij/zij geen genoegen (meer) neemt met ‘het is wat het is’ en besluit soms om de relatie alsnog te beëindigen. Met name wanneer er in de vorige fase(n) te weinig is gecommuniceerd over belangrijke relationele waarden of wanneer psychische of lichamelijke gezondheidsproblemen een zware aanslag blijken op de relatie. De kloof tussen twee mensen kan dan onoverbrugbaar lijken. Met name open staan voor het verhaal van je partner, begrip opbrengen, elkaar ruimte geven en op een respectvolle manier met elkaar omgaan kan de relatie intact houden, ondanks onvermijdelijke hindernissen.